Phát triển vận động là một vấn đề quan trọng trong giai đoạn đầu đời của mỗi đứa trẻ. Một người lớn trưởng thành muốn đạt được các kỹ năng cầm nắm, đi lại, tư duy hay vận động một cách bình thường cần phải trải qua quá trình phát triển vận động toàn diện từ khi mới lọt lòng.
Có 2 kỹ năng vận động mang tính quyết định đến thể chất của trẻ nhỏ bao gồm:
- Kỹ năng vận động thô
- Kỹ năng vận động tinh
Bài viết này, mời bạn đọc tìm hiểu về kỹ năng vận động tinh ở trẻ và các phương pháp phát triển kỹ năng vận động tinh hiệu quả nhất.
Xem thêm:
-
- Giáo dục sớm là gì? Những phương pháp giáo dục sớm phổ biến nhất hiện nay
- Đồ chơi gỗ thông minh cho bé loại nào tốt? Mua ở đâu?
Contents
Kỹ năng vận động tinh là gì?
Kỹ năng vận động tinh (sự khéo léo) là sự phối hợp vận động của các nhóm cơ nhỏ với mắt, bàn tay và các ngón tay. Các chuỗi vận động sử dụng tay theo từng mức độ phức tạp khác nhau sẽ thể hiện được mức độ phát triển hệ thần kinh của trẻ. Do đó, việc phát triển kỹ năng vận động tinh giúp tăng trưởng sự thông minh và thông qua đó cũng có thể giúp cha mẹ nhận biết hoặc chẩn đoán sớm các vấn đề về thần kinh của trẻ.
Vận động tinh và vận động thô cái nào quan trọng hơn
Giai đoạn đầu đời là khoảng thời gian vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển thể chất của trẻ. Các kỹ năng vận động của trẻ trong giai đoạn này là yếu tố quyết định đến thể chất, tính cách, năng lực hành vi của bé trong suốt cuộc đời sau này.
Phát triển các kỹ năng vận động ở trẻ nhỏ bao gồm vận động tinh và vận động thô có mức độ quan trọng như nhau và cả 2 kỹ năng vận động cần được phát triển song song để bé có một cơ thể hoàn thiện.
Các mốc phát triển vận động tinh của trẻ mầm non (Đến 6 tuổi)
Mặc dù trẻ em phát triển với tốc độ khác nhau, nhưng việc có một mốc thời gian gần đúng khi chúng đạt đến các mốc nhất định có thể hữu ích trong việc giúp bạn xác định xem con mình có đang tiến bộ với tốc độ bình thường hay không. Dưới đây là một số đặc điểm phát triển kỹ năng vận động tinh mà các bé từ 1 đến 6 tuổi thường biểu hiện. (Theo: Hiệp hội Nhi khoa Canada)
Đến 1 tuổi
Trong năm đầu đời của bé, chúng sẽ phát triển một số kỹ năng vận động tinh đầu tiên. Ví dụ, một đứa trẻ sơ sinh thường có khả năng nắm tay lúc 2 tháng tuổi. Đến 6 tháng tuổi, trẻ sơ sinh thường có thể cầm một đồ vật bằng hai tay và có thể lắc lư. Khi được 9 tháng, hầu hết trẻ sơ sinh đều có thể nắm được panh cào và đến 12 tháng tuổi, chúng đã hoàn thiện việc cầm panh, có thể cầm bình sữa và có thể thả khối vào hộp.
1 đến 2 tuổi
Khi 18 tháng tuổi, nhiều bé có thể chèn các hình dạng khác nhau vào đồ chơi thả khối. Chúng cũng có thể tự ăn bằng các ngón tay và viết nguệch ngoạc bằng bút màu. Đến 2 tuổi, trẻ mới biết đi thường có có thể vẽ nét thẳng đứng. Chúng cũng bắt đầu tò mò việc mặc quần áo.
2 đến 3 năm
Trong khoảng thời gian từ sinh nhật thứ hai đến sinh nhật thứ ba, hầu hết trẻ em đang học cách tạo hình tròn cũng như vẽ bắt chước đường ngang. Chúng cũng thành thạo việc uống từ cốc mở cũng như sử dụng nĩa và thìa. Trẻ em ở độ tuổi này cũng có thể tự cởi quần áo, tháo tất và giày.
3 đến 4 năm
Khi trẻ mẫu giáo đến gần sinh nhật lần thứ tư, chúng đang hoàn thiện các kỹ năng vẽ của mình. Chúng sẽ có thể bắt chước một cây thánh giá cũng như vẽ một người gồm hai đến bốn bộ phận. Chúng cũng đang học cách cắt giấy và có thể tự mặc quần áo nhưng có thể vẫn gặp khó khăn với việc cài cúc.
4 đến 5 năm
Khi trẻ được 5 tuổi, trẻ đã có thể vẽ một hình vuông và vẽ một người gồm 10 phần. Chúng cũng có khả năng thành thạo hơn trong việc cầm bút chì vẽ trên giá tập vẽ và có thể tô màu giữa các dòng kẻ sẵn. Trẻ em ở độ tuổi này thông thường cũng có thể rửa tay và lau khô tay kỹ lưỡng.
Phát triển kỹ năng vận động tinh cho bé đúng cách
Khi nói đến việc giúp con bạn phát triển các kỹ năng vận động tinh của chúng, bạn không cần phải làm bất cứ điều gì cầu kỳ cũng như không cần phải mua đồ chơi đắt tiền. Hầu hết trẻ em có thể thực hành và cải thiện các kỹ năng vận động tốt của chúng thông qua chơi và các hành động bình thường hàng ngày.
Ví dụ, bạn có thể nhờ con mình phụ giúp việc bếp núc bằng cách làm bánh, dọn bàn ăn hoặc tự rót sữa cho chúng. Bạn cũng có thể để chúng rèn luyện kỹ năng vận động tinh bằng cách dùng kẹp nhặt đồ hoặc tập thắt dây thun quanh cốc.
Dưới đây là một số cách khác để rèn luyện kỹ năng vận động tinh tại nhà.
Đồ chơi và trò chơi vận động tinh
Nhiều đồ chơi phát triển các kỹ năng vận động tinh, bao gồm cả đồ chơi cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi. Đối với trẻ em ở độ tuổi đi học, các câu đố cũng như trò chơi trên bàn cờ với các mảnh và bộ phận để nhặt và di chuyển là lý tưởng để phát triển những kỹ năng này.
Ô tô điều khiển từ xa rất phù hợp cho trẻ mẫu giáo và tiểu học. Trò chơi điện tử cũng có thể hữu ích nhưng hãy cẩn thận hội chứng ống cổ tay. Ngoài ra, phải kiểm soát chặt chẽ thời gian chơi cũng như loại trò chơi điện tử có phù hợp với con bạn không.
Vẽ và tô màu
Bạn có thể giúp con rèn luyện kỹ năng vận động tinh bằng cách cùng con vẽ bằng bút dạ, bút màu, bút chì màu và phấn. Các bản vẽ không cần phải hoàn hảo và nghệ thuật viết nguệch ngoạc chỉ tốt cho việc phát triển các kỹ năng vận động tinh.
Bộ đồ chơi ghi chú Scratch Magic có yếu tố thú vị mà trẻ lớn hơn rất thích. Những bức tranh đầy sắc màu sẽ dễ dàng kích ứng sự hứng thú, tính tò mò của các bé trong việc vẽ tranh.
Đồ chơi thủ công
Các hoạt động cắt giấy xây dựng các kỹ năng và khả năng kiểm soát cơ bắp và có thể đơn giản hoặc phức tạp tùy theo ý bạn. Trẻ mới bắt đầu có thể học tập với việc cắt bỏ các mẩu giấy và dần tập làm quen với các mô hình phức tạp hơn.
Đối với những đứa trẻ lớn hơn, hãy thử cho bé tập gấp giấy nghệ thuật origami. Sử dụng giấy xây dựng, giấy gói hoặc các loại giấy trang trí khác để tạo hình origami. Hoặc, thử những món đồ thủ công này với con bạn:
- Tạo thiệp chúc mừng và đồ thủ công địa điểm.
- Tìm hiểu Kirigami, một nghệ thuật Trung Quốc sử dụng cắt giấy trang trí.
- Làm bông tuyết bằng giấy.
- Thử chế tạo khung dệt cầu vồng.
- Chơi ghép ảnh cùng bé.
- Dùng ngón tay vẽ một bức tranh.
- Tạo hình từ đất sét (nên chọn các loại đất sét đồ chơi an toàn).
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển kỹ năng vận động tinh
Có một số dấu hiệu cảnh báo rằng con bạn có thể gặp vấn đề với các kỹ năng vận động tinh như thường xuyên làm rơi đồ vật, khó cầm thìa, cũng như khó viết hoặc sử dụng kéo. Khi con bạn lớn hơn, ngay cả việc không thể buộc dây giày của chúng cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề. Để xác định xem con bạn có vấn đề với sự phát triển kỹ năng vận động tinh hay không, điều quan trọng là phải hỏi bác sĩ để được đánh giá nếu bạn nghi ngờ có vấn đề.
Lời khuyên dành cho bạn
Khi nói đến sự phát triển của các kỹ năng vận động tinh, hầu hết sự phát triển của con bạn sẽ diễn ra một cách tự nhiên khi chúng vừa học vừa chơi. Nhưng bạn có thể giúp con cải thiện những kỹ năng này bằng cách chọn các hoạt động, đồ chơi và trò chơi hỗ trợ phát triển kỹ năng vận động tinh.
Nếu bạn bắt đầu nhận thấy dấu hiệu bất thường nào đó hoặc nghi ngờ rằng con bạn đang gặp khó khăn trong việc học hoặc hoàn thiện những kỹ năng này, hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa của con bạn. Chẩn đoán và can thiệp sớm rất quan trọng trong việc giúp con bạn nhận được sự chăm sóc cần thiết.
>> Cùng bé phát triển kỹ năng vận động tinh với các loại đồ chơi lắp ghép tại đây
