Đọc Chậm

Hãy bắt đầu 2024 bằng những bước đi nhỏ

2023 sắp qua, 2024 sắp tới, có một vài bạn hỏi mình có làm kiểu “New Year’s Resolution”. Cho bạn nào chưa rõ, New Year’s Resolution là một trào lưu của giới trẻ phương Tây và được du nhập vào Việt Nam từ cũng cả thập kỷ hơn rồi (tui nhớ 2007 tui vẫn chưa có thấy mấy người làm New Year’s Resolution cả). Theo trào lưu này, vào dịp cuối năm cũ hoặc đầu năm mới, bà con sẽ lập những lời quyết tâm, kế hoạch cho năm mới đó.

Tui thì tui không bao giờ lập quyết tâm hay kế hoạch gì. Nếu có là mộng ước ngày nào cũng được ngủ tới tự tỉnh rồi ngồi chơi game, ăn ngon rồi lại ngủ. Tất nhiên là trừ khi tui nghỉ hưu, nếu không thì đừng hòng có ngày đó. Deadline mới của tui chất đống tới tận 20/3/2024 rồi trong khi tui vẫn đang giãy đành đạch với 2 cái deadline 31/12.

Nhưng nếu bạn nào đặt ra quyết tâm hay kế hoạch gì kiểu New Year’s Resolution, có một điều bạn nên tham khảo là nhiều bà con nói rằng nên đạt được những thành công nho nhỏ, đặt mục tiêu nhỏ, đi được rồi mới tới mục tiêu lớn. Như cái hình bên dưới chỉ ra, những bước đi, mục tiêu nhỏ để làm mỗi ngày sẽ giúp bạn đi dễ hơn và nhanh hơn. Đặt mục tiêu lớn quá làm hoài không xong đó. Mộng ước lớn là tốt, nhưng nên đặt những mục tiêu ngắn và trung hạn hợp lý và bước đi cụ thể dễ đi để đạt đến mục tiêu đó để mỗi ngày có động lực đạt được nó. Ví dụ thay vì giảm 1 tháng 10kg thì đặt mục tiêu giảm một ngày … 100 gram. Rồi thì từ từ tăng lên (tui không tin tui giảm được 10kg nhưng ngày giảm 100 gram thì chắc được).

Hãy bắt tay vào làm và tạo ra các thói quen tốt

Điều thứ hai nữa là hãy bớt lên kế hoạch và mơ mộng mà xắn tay vô làm. Làm xong mới biết được mà điều chỉnh và học hỏi thêm. Thật ra một nghiên cứu năm ngoái cho thấy là New Year Resolutions không có làm việc theo cái cách não bộ đa số chúng ta hoạt động.

New year resolutions: why your brain isn’t wired to stick to them – and what to do instead

Thay vào đó, hãy tìm cách lừa cái bộ não lười biếng của chúng ta bằng những thói quen.

Và nó quay lại bằng cách tạo ra những thói quen có lợi mới rất nhỏ, hoặc giảm bớt một chút các thói quen xấu cũ. Và nó lại quay lại với ở trên: đi những bước nhỏ, dễ đạt.

It is also helpful to set clear, achievable goals – such as devoting an extra hour a week to your favourite hobby or banning biscuits in the evenings only, perhaps replacing them with a nice, herbal tea.

Một ví dụ là trong năm qua, có rất nhiều ngày mình về tới khách sạn lúc 2h khuya, hoặc vừa bước xuống sân bay chưa nghỉ ngơi suốt 13-14 tiếng nhưng vẫn bật máy viết Đọc Chậm hoặc 1 bài báo ngay tại một quán cà phên sân bay. Viết dở cũng được nhưng phải viết. Để não mình không có thói quen “ờ, thôi kỳ này không làm”. Có lần mình mệt đết mức mình vô khách sạn xong quăng đồ đó, phải nhắm mắt ngủ 30 phút rồi mới lết dậy viết Đọc Chậm được. Nhưng mà rồi vẫn viết được. Và chính hôm nay cũng vậy, mình vì đang kẹt 2 deadline lên có hơi ngán, nghĩ là “thôi bữa nay không làm”. Nhưng rồi vẫn ngồi viết cho xong.

Và để không ngán, một bài Đọc Chậm mình làm không quá 1 tiếng (viết báo cũng vậy). Chứ bạn nghĩ phải ngồi viết 1 cái bài 2-3 tiếng là chắc chắn bạn chạy mất. Hoặc khi có ai quăng cho mình một đoạn Python/SAS code kéo 5 phút mới hết màn hình, mình sẽ đặt ra một mục tiêu là mỗi sáng mở cái code đó ra 10 phút coi chơi. Đảm bảo bạn sẽ ngồi lâu hơn 10 phút. Và bạn thấy tự tin hơn để mai làm tiếp. Không thôi, bạn cứ nghĩ sẽ dành 3-4 tiếng ra xử cái code đó và trong vài tuần bạn vẫn không xếp nổi 3-4 tiếng đó, hoặc vào cái ngày bạn đã xếp 3-4 tiếng đó, bạn mở cái file ra lần đầu tiên, bạn sẽ … ngất và đi chơi game.

Bác Hồ dạy rồi, tuổi nhỏ làm việc nhỏ. Tuổi lớn rồi thì nghĩ cách chia việc lớn thành nhiều việc nhỏ rồi cho nhiều bạn tuổi nhỏ làm. 🙂

Siêng năng và lười biếng

Nếu có một chia sẻ vui vui dịp cuối năm, thì mình nghĩ có 2 cái theme tưởng đối lập mà thật ra mình thấy hợp lý.

Một, hãy làm việc chăm chỉ, và may mắn sẽ đến. Mình tin điều này vì nhiều cái may mắn diễn ra với mình vào thời điểm mình đã chuẩn bị kỹ. Và có những cái mình thử vận may khi mình chưa chuẩn bị kỹ và 100% đều thất bại. Tất nhiên có những kinh nghiệm học được từ thất bại, nhưng đó lại là chuyện khác. Học cách đối mặt với thất bại và học từ đó cũng là một cái thiết yếu khác, nhưng mà đầu năm không phải là lúc nghĩ tới nó.

Hai là làm việc siêng năng nhưng mà đừng có lao vào cày mọi việc như trâu, mà phải nghĩ cách tăng năng suất. Đó là nghĩ cách “làm biếng”, nghĩa là nghĩ cách sáng tạo, tìm cách làm hiệu quả. Có cuốn sách self-help đọc chán òm là “The Art of Laziness” nhưng mà cái tựa sách thì quá hấp dẫn. Ngày ngày mình vẫn đi tìm kiếm nghệ thuật làm biếng, y như là nghệ thuật định giá vậy, càng tìm càng không biết nó ở đâu!

Tóm tắt vài sự kiện đáng nhớ 2023

Mình nhớ gì ghi đó, các bạn có thể comment thêm trên Facebook của mình nếu thấy có cái nào đáng nhớ nha.

Tech

Tất nhiên là con ChatGPT và “generative AI”
Pha lội ngược dòng của Facebook
Google đi trước về sau trong cuộc đua AI 2023

Hình thú vị: bà con đã bớt hype về con ChatGPT nửa sau 2023

Vĩ mô

“Higher for longer” của Fed
Một năm te tua của China trên hầu hết các chỉ số kinh tế cho đến chỉ số chứng khoán
UK & Germany thoát suy thoái một cách thần kỳ
Suy thoái không diễn ra, cuối năm soft-landing thắng thế.

Tài chính & bất động sản

SVB sập ở Mỹ (giờ có khi các bạn không còn nhớ nó là một sự kiện 2023 nữa luôn)
Credit Suisse bị sáp nhập ở Châu Âu
Zhongzhi được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt ở Trung Quốc
Country Garden đi theo Evergrande.
Bitcoin tăng trở lại lên trên 40k, anh Saylor gồng cháy cả tay lỗ 2 tỷ thành lời 2 tỷ đô. Thánh gồng của năm.
Goldman và Citi dẹp các business thua lỗ (consumer, munibond underwriting). Chui vào hang tìm tăng trưởng mới có khi là gặp rồng phun lửa cháy đen thui.
Thần kỳ Hy Lạp: một nơi bạn tưởng tiêu rồi thì nó là thị trường bất động sản và cổ phiếu làm ăn ngon lành nhất năm.
Taylor Swift thành tỷ phú tự thân là một bài học rất đáng chú ý về cách làm kinh doanh

Việt Nam

Câu chuyện gửi tiết kiệm biến thành bảo hiểm
Những con số trăm nghìn tỷ và triệu tỷ của đại án Vạn Thịnh Phát & SCB
Bác Tập & Bác Biden thăm Việt Nam – Đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ và Nhật
Blackpink tổ chức show thành công ở Việt Nam khiến bà con mơ được con số khán giả và giá vé đó.
Tăng trưởng của Việt Nam tiếp tục dò đáy, sẽ cần có cải cách sâu rộng, không thôi thì mơ ước tăng trưởng quay lại giai đoạn 7% sẽ là mơ ước mà thôi (chứ đừng nghĩ tới thời 7,5-8% nữa).

Và cuối cùng mình chốt hạ 2024 với một bài viết trên số cuối năm của Tuổi Trẻ Cuối Tuần về chuyện “Chạy đua xài tiền” cuối năm của đầu tư công.

Chúc các bạn năm mới nhiều niềm vui.

Hình mình kêu con Bing vẽ về dự cảm 2024 của mình.

Bạn nào muốn nhận list đọc chậm hàng tuần mà chưa đăng ký thì đăng ký theo dõi Substack của mình ở đây nha. Trang này là free, nhưng khi bạn bấm vào sẽ có mục Pledge, nghĩa là bạn cho biết bạn sẽ sẵn sàng trả bao nhiêu cho đọc. Cái này là thiết kế mới của Substack, mình không thay đổi được. Bạn có thể chọn “No pledge” là xong, không tốn tiền.