Cây quế được rất nhiều người biết đến nhiều nhất thông qua hương vị nồng nàn và hương thơm đặc trưng. Nó không chỉ là một gia vị quen thuộc trong nhiều nền ẩm thực mà còn được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền.Vậy loại cây này có đặc điểm gì? Cách trồng và thu hoạch như thế nào? Tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây.
Contents
1. Tổng quan về cây quế
Cây quế là cây thuộc họ Lauraceae – một họ cây lớn bao gồm nhiều loài cây gỗ và cây bụi. Cây quế chủ yếu được tìm thấy trong các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi chúng có điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh mẽ.
Đặc điểm hình thái của cây quế:
- Thân cây: Cây quế có thân cây thẳng và có thể cao từ 10-15 mét (một số loài có thể cao tới 20 mét). Vỏ ngoài của cây quế có màu nâu hoặc màu nâu đậm. Vỏ cây chứa tinh dầu quế được thu hoạch để làm gia vị. Thân cây trưởng thành có thể đạt đến đường kính khoảng 30-50 cm.
- Lá cây: Lá quế mọc đối, dày dặn và bóng, có hình dạng từ hình bầu dục đến hình elip, dài khoảng 7-18 cm và rộng 3-5 cm. Lá có màu xanh đậm và bóng, với gân lá nổi bật và mùi thơm đặc trưng.
- Hoa: Hoa của cây quế thường nhỏ và màu trắng hoặc màu kem dạng chùm. Mỗi bông hoa chứa cả nhị và nhụy, cho phép tự thụ phấn hoặc thụ phấn chéo.
- Quả: Quả của cây quế là một loại quả mọng nhỏ, màu đen hoặc màu xanh đậm khi chín. Quả thường được động vật hoang dã ăn và phát tán.
2. Phân loại cây quế phổ biến hiện nay
Hiện nay tại Việt Nam có nhiều loại quế khác nhau, mỗi loại có những đặc tính riêng biệt. Dưới đây là thông tin về hai loại quế phổ biến nhất
- Quế Thanh Hoá (Cinnamomum loureirii Nees): Loại quế này có nguồn gốc từ Việt Nam, đặc biệt là khu vực Thanh Hoá, nơi nổi tiếng với việc sản xuất quế chất lượng cao. Vỏ của Quế Thanh Hoá thường mỏng, có màu nâu sáng, với hương vị thơm ngọt, dễ chịu và ít cay hơn so với các loại quế khác. Loại quế này được đánh giá cao về chất lượng và thường được sử dụng trong nấu ăn và một số bài thuốc trong y học truyền thống.
- Quế Trung Quốc (Cinnamomum cassia Blume): Đây là một loại quế phổ biến khác, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Quế Trung Quốc thường có vỏ dày hơn, màu nâu đậm, và vị cay nồng rõ rệt. Loại quế này được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực. Quế Trung Quốc còn có tên gọi khác là “Cassia” và đôi khi còn được gọi là “quế giả”.
3. Trồng và thu hoạch cây quế như thế nào?
Quế là một loại cây gia vị có giá trị kinh tế cao và được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách trồng và thu hoạch cây quế, từ điều kiện sinh thái thích hợp, kỹ thuật trồng và chăm sóc, đến thời điểm và phương pháp thu hoạch vỏ quế.
Điều kiện thích hợp để trồng quế
- Khí hậu: Quế thích hợp với khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Đây là những nơi có lượng mưa từ 1500-2500mm mỗi năm, phân bố đều qua các mùa. Cây quế có thể chịu được nhiệt độ thấp nhất là 0°C, nhưng tốt nhất nên trồng ở nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 20°C đến 30°C.
- Đất đai: Quế ưa đất pha cát, thoát nước tốt, giàu mùn. Độ pH thích hợp để trồng quế là từ 4,5 đến 6,5. Đất nên được làm sâu ít nhất 30 cm để tạo điều kiện thuận lợi cho rễ phát triển.
Kỹ thuật trồng cây quế
- Gieo hạt và trồng cây con: Quế thường được nhân giống bằng cách gieo hạt hoặc giâm cành. Cây con sau khi đã ổn định và đạt độ cao khoảng 30-50 cm có thể được trồng được. Khoảng cách giữa các cây nên là 2,5-3m để cây có không gian phát triển.
- Chăm sóc: Cây quế cần được tưới nước đều đặn, nhất là trong giai đoạn đầu sau khi trồng. Bón phân hữu cơ hàng năm để đảm bảo cây có đủ dưỡng chất phát triển. Cắt tỉa cành giúp cây tập trung dinh dưỡng vào việc phát triển thân và lá, tăng sản lượng vỏ.
Thời điểm và phương pháp thu hoạch vỏ quế
- Thời điểm: Cây quế bắt đầu cho thu hoạch sau khi trồng từ 2-3 năm, tùy thuộc vào điều kiện môi trường và cách chăm sóc. Thời gian thuận lợi nhất để thu hoạch vỏ quế là vào mùa khô, khi đó vỏ dễ tách ra khỏi thân cây.
- Phương pháp thu hoạch: Sử dụng dao sắc để cắt những vòng tròn quanh thân cây sao đó rạch một đường dọc từ trên xuống dưới.. Phần vỏ sau đó được tách ra một cách cẩn thận. Vỏ được lấy ra sẽ tự cuộn lại thành các ống quế khi khô. Sau khi thu hoạch, vỏ quế được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời hoặc sử dụng máy sấy ở nhiệt độ thấp.
4. Tác dụng của cây quế trong đời sống hàng ngày
Cây quế, với hương thơm nồng nàn và hương vị đặc trưng, không chỉ là một loại gia vị phổ biến trên khắp thế giới mà còn được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe và ứng dụng đa dạng khác.
Ứng dụng của cây quế trong ẩm thực
- Gia vị: Quế được sử dụng rộng rãi làm gia vị trong nhiều món ăn, từ các món ngọt như bánh, kẹo, đến các món mặn như thịt hầm và các loại súp. Hương vị đặc trưng của quế giúp nâng cao hương vị của món ăn, tạo nên sự độc đáo và thú vị cho các món ăn.
- Thức uống: Quế cũng là thành phần không thể thiếu trong nhiều loại đồ uống, từ trà, cà phê…
Lợi ích đối với sức khỏe
Cây quế được nghiên cứu và chứng minh là có nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm:
- Kiểm soát đường huyết: Quế có khả năng giúp kiểm soát mức đường huyết, đặc biệt hữu ích cho người mắc bệnh tiểu đường.
- Chống viêm và chống oxy hóa: Các hợp chất trong quế có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật.
- Giảm Cholesterol: Một số nghiên cứu cho thấy quế có thể giúp giảm lượng cholesterol LDL trong máu, từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe tim mạch.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Quế cũng được sử dụng để hỗ trợ hệ tiêu hóa, giảm các triệu chứng khó chịu như đầy hơi và khó tiêu.
Công dụng khác
- Tinh dầu quế: Đây là loại tinh dầu được chiết xuất từ vỏ cây quế. Nó được sử dụng để giúp giảm stress và cải thiện tâm trạng. Tinh dầu quế cũng được sử dụng trong sản xuất mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc cơ thể vì khả năng kháng khuẩn và mùi hương dễ chịu.
- Dược liệu: Trong y học cổ truyền, quế được sử dụng như một phương thuốc để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ như: cảm lạnh, cúm đến đau nhức và các bệnh về tiêu hóa.
Trên đây là những thông tin hữu ích về cây quê mà chúng tôi muốn chia sẻ tới bạn. Hy vọng qua bài viết này bạn đã hiểu hơn về giống cây này. Nếu còn thắc mắc điều gì đừng quên để ý kiến của bạn phía dưới phần bình luận nhé.