Bạc hà núi một loại cây dại mọc hoang hoá khắp nơi gần đây lại nhận được sự quan tâm của rất nhiều người. Vậy bạc hà núi có công dụng gì, ở bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về loài cây này các bạn nhé.
Nghe tên cây bạc hà núi ắt hẳn nhiều bạn sẽ nghĩ đến một loại cây có vị cay the như bạc hà phải không ? Thực ra không phải vậy, bạc hà núi ở trong bài viết mà caythuoc.org sắp giới thiệu lại là một loại cây hoàn toàn khác, cây mọc hoang hoá ở các khu vực trung du miền núi.
Contents
Bạc hà núi là cây gì ?
Tên gọi bạc hà núi bắt nguồn từ khu vực miền Nam và miền Tây, gọi bạc hà núi bởi cây này có hình dáng gần giống với cây rau bạc hà (miền Bắc gọi là cây mùng).
Bạc hà núi thực chất là cây ráy (một loại cây thân mềm mọc hoang khắp các tỉnh miền núi). “Ngứa như ráy” một đặc điểm của loài cây này, với lá cây nếu ăn phải sẽ bị ngứa rát cổ họng. Tuy nhiên bạn biết không củ ráy lại là một vị thuốc hay được sử dụng trong các phương thuốc dân gian cổ truyền mà nhà thuốc đã giới thiệu trước đó ở bài viết: Thật bất ngờ với công dụng của củ ráy.
Bạc hà núi có độc không ?
Củ bạc hà núi có vị nhạt, tính hàn, không độc nhưng có gây ngứa mạnh nếu không chế biến đúng cách. Bộ phận được sử dụng làm thuốc của cây bạc hà núi là phần củ dưới lòng đất.
Vì vậy, khi sử dụng vị thuốc này người dùng nên tham khảo tư vấn các chuyên gia y học cổ truyền để biết cách chế biến, bảo đảm an toàn và hiệu quả trong quá trình sử dụng.
Bạc hà núi có công dụng gì ?
1. Theo các tài liệu dân gian
Theo kinh nghiệm dân gian, đề cập đến công dụng của củ ráy chúng ta đã được biết đến với những công dụng như: Điều trị mụn nhọt lở ngứa, giải độc lá han (chỉ dùng ngoài da). Chưa thấy kinh nghiệm dân gian dùng củ ráy làm thuốc uống.
Ngoài ra cần lưu ý củ ráy rất ngứa, vì vậy sử dụng củ ráy cần hết sức thận trọng.
2. Theo các thông tin mới đây
Mặc dù các tài liệu dân gian không đề cập đến việc sử dụng củ ráy để uống hay chữa ung thư, nhưng theo kinh nghiệm dân gian ở một số vùng nam bộ, củ bạc hà núi là một vị thuốc quý với những công dụng vô cùng quý giá, đó là:
- Hỗ trợ điều trị khối u
- Tiêu u bướu
- Có thể sử dụng cho bệnh nhân ung thư
Công dụng và cách dùng làm thuốc
Cách dùng sau đây dựa theo kinh nghiệm của chú Hai cư sĩ tại khu vực Nam bộ, đã được chia sẻ tại một video trên Youtube.
Về công dụng, cách dùng củ bạc hà núi cũng khá đơn giản, dùng độc vị hoặc kết hợp với lá đu đủ đực sắc uống hàng ngày. Có thể dùng củ tươi hoặc củ khô.
Liều dùng: Củ tươi khoảng 150g/ngày, củ khô 25g (Chỉ dùng phần củ dưới mặt đất).
Cách chế biến: Củ đào từ rừng về mọi người bỏ rễ, bỏ lớp vỏ bên ngoài, rửa sạch, thái thành từng lát mỏng rồi ngâm nước vo gạo trong khoảng 3 giờ, dùng tươi hoặc đem phơi khô dùng dần.
Cách dùng:
- Dùng tươi: Lấy 150g củ tươi, 20g lá đu đủ đực khô sắc với khoảng 5 bát nước, đun cạn lấy còn khoảng 1,5 bát nước chia làm 3 lần uống trong ngày.
- Dùng khô: Củ bạc hà khô 20g, lá đu đủ đực khô 20g, nước sạch 5 bát, sắc cạn lấy 1,5 bát nước uống trong ngày.
Lưu ý:
- Do củ ráy có tính hàn (lạnh) nên khi sử dụng củ ráy để uống, người dùng nên thêm vài lát gừng vào sắc cùng để tránh bị lạnh bụng và giúp tăng cường hiệu quả của bài thuốc, ngoài ra còn giúp giảm bớt ngứa.
- Cây này khác với cây bạc hà núi Caryopteris incana, một loại cây thân thảo với hoa màu tím, lá nhỏ mọc đối, thường được dùng làm thuốc giảm sưng đau, giảm ho viêm họng.
- Lưu ý thêm: Hãy luôn tham khảo ý kiến của các bác sĩ y học cổ truyền hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bạc hà núi hay bất cứ thảo dược nào, các bác sĩ nắm được tình trạng sức khoẻ của bạn sẽ đưa ra những giải pháp điều trị hiệu quả và an toàn.
Mẹo chế biến bạc hà núi không gây ngứa
- Nên đeo bao tay trong quá trình chế biến để tránh gây ngứa
- Ngâm củ với nước vo gạo và một ít muối trước khi sắc uống sẽ giảm ngứa đáng kể
- Thêm vài lát gừng vào trong quá trình sắc uống
- Quá trình sắc (đun nấu) không dùng đũa, muỗng kim loại, hạn chế thấp nhất dùng các dụng cụ, nếu cần thiết hãy dùng muỗng nhựa.
- Nên sắc kỹ sẽ giảm bớt vị ngứa đi đáng kể
